Skip to main content

Сигматизам

Претставува артикулациско нарушување кои ги засега гласовите с, з, ш, ж, ч, џ, ц, ѕ, ќ, ѓ. Претставник на оваа група, односно глас по кој е познат овој вид на артикулациско нарушување, е гласот с. Сигматизмот може да се јави како:

Интердентален сигматизам - се манифестира така што при изговор на горенаведените гласови јазикот не е поставен на адекватната позиција за изговор на одредениот глас, туку е поставен меѓу забите, излегува од усната празнина и станува видлив. Со ваков погрешен начин на поставување на јазикот, се губи потребниот жлеб кој се јавува при правилен изговор на гласот, воздушната струја се разлева по површината на јазикот и се создаваат шумови, а изговорот е препознатлив како ,,шушкање”. На ваков начин можат погрешно да бидат артикулирани и гласовите т, д, н, л, како и други гласови. Тежината на овој вид артикулациско нарушување зависи пред сè од степенот на протрузија на јазикот за време на изговорот и од времетраењето на ваков вид на изговор.

Адентален сигматизам - се манифестира така што при изговорот на
горенаведените гласови јазикот со поголема површина на неговиот врв се потпира на предните заби - секачи. Се смета за нормална појава, само кога пациентот посетува логопедски третман поради интердентален сигматизам, па се јавува како преодна фаза кон правилен изговор.

Латерален сигматизам - се манифестира така што при изговорот на гласовите јазикот наместо да има создадено жлеб низ кој ќе минува воздушната струја, тој се подигнува нагоре, поради што воздушната струја минува странично. Зависно од подигнатоста на јазикот, воздушната струја може да минува унилатерално или билатерално. Најчесто ваквиот изговор е напнат и звучи исклучително непријатно.

Стридентен сигматизам - се манифестира така што при изговорот на гласовите се формира предлабок жлеб на јазикот, па изговорот е пискав и звучи како свирење. Напнатоста при изговор е изразена, со што дополнително се зголемува интензитетот на свирењето.

Палатинален сигматизам - се манифестира така што при изговорот на гласовите јазикот се прилепува на алвеолите со што се растегнува предниот дел на јазикот и се создава плиток, неадекватен жлеб, па изговорот е омекнат, мазен и звучи ,,бебешки”. Напнатоста е слабо изразена.

Оклузивен сигматизам - се манифестира така што при изговорот на гласовите јазикот е исто поставен како кај палатиналниот сигматизам, па затоа овие две нарушувања често неадекватно се препознаваат и се сметаат за исто нарушување, што е сосема погрешно. Оклузивниот сигматизам е цврст и изразено напнат, со намалување на фреквенциската висина на гласовите.

Назален сигматизам - се манифестира така што при изговорот на гласовите јазикот се повлекува назад, се поткрева неговиот корен кој се потпира и врши притисок врз мекото непце, поради што мекото непце се спушта и воздушната струја минува низ носот, наместо низ усната празнина. Пред изговорот на секој засегнат глас се јавува носна експлозија. Честопати, назалниот сигматизам и ринолалијата неадекватно се препознаваат и се донесува погрешна дијагноза, што е сосема погрешно. Поради тоа, од исклучителна важност е логопедот точно да го дијагностицира нарушувањето. Назалниот сигматизам го зафаќа само нарушениот глас, додека ринолалијата го зафаќа целиот говор.

Пишува:
м-р спец. Бојан Богдановски, клинички логопед-специјалист, м-р. по СЕР - интелектуална попреченост и аутизам

Контакт:

e-mail: slp.bojan@gmail.com
Instagram: @slp.bojan

Comments

Popular posts from this blog

Развој на изговорот на гласовите

И склучително важно е децата уште од најрана возраст, уште во прелингвалниот период, да се стимулираат на тој начин што родителите ќе им пеат со сопствениот глас песнички со најразлична мелодија и интонација на мајчин јазик, ќе им зборуваат чисто и правилно како да зборуваат со возрасен човек додека остваруваат контакт со очи, ќе ги запознаваат со најразлични звуци од околината, нема да зборуваат на т.н. ,,бебешки” јазик со децата, нема да ги изложуваат своите деца на модерна технологија, што е исклучително штетно за нивниот целокупен развој. Кај секој поединец уште во најраната возраст постои природна предиспозиција за усвојување на говорот и јазикот, освен ако не станува збор за некое развојно нарушување кое го запира развојот на аудитивната перцепција и дискриминација, односно го запира и/или оштетува говорно - јазичниот развој. Доколку постои адекватен развој, се очекува редоследно детето: 1. Преку плачот да биде стимулирано да ги усвои самогласките. Да го перцепир...

Кога треба да се посомневаме во развојот на нашето дете?

Секој млад родител, особено во ова време, стравува за тоа дали неговото дете се развива добро. Честопати родителите прво се консултираат со нивните пријатели или роднини, за тоа дали е се во ред со нивното дете, и дали треба да побараат стручна помош или нема потреба од истото. Во овој текст, зборуваме за нарушувања и потешкотии кои укажуваат на тоа дека нешто не е во ред во развојот на детето и постои потреба од преглед од стручно лице. Тука се вбројуваат: Неорганизираност и нарушување на моториката Хипотонија, пареза, парализа, недостаток на рамнотежа, потешкотии во одењето, трчањето и скокањето, потешкотии во латерализацијата, недостаток на визио-моторна координација (координација око-рака), неорганизираност на моториката на прстите, потешкотии во моториката во мирување, норганизирана координација на горните, долните или на горните и на долните екстремитети, потешкотии во изведувањето на налози, неорганизираност на мускулатурата на лицето, неправилно држење на моливот, друго.  Н...

Фази на типичен развој

Иако секое дете има свој индивидуален развој, кој може во одредена мера временски да биде поразличен од развојот на друго дете, сепак се водиме според фазите на типичниот развој, каде секое отстапување од истите треба да биде разгледано и проценето од страна на стручно лице. 0 - 3 месеци При кревање на детето во раце тоа успева самостојно да ја држи исправено својата глава, успева да ја подигне својата глава додека лежи на стомак, се обидува да го подигне својот труп во лежечка положба на стомак, така што се потпира на подлактиците, додека лежи на грб симетрично ги движи нозете и во истите гледа, може да ги доближи рацете една до друга, започнува да го развива фатот, односно ја отвора и затвора дланката, може да фати бебешка играчка со раката, но за истата да покаже краток интерес, односно брзо да ја фрли, остварува контакт со очи, со поглед ги следи движењата во негова близина, реагира на звуците од блиската околина, ги продуцира вокалите, покажува променлива интонација за време на пл...